Piękno jest rzeczą subiektywną. Jak porównać stare miasto w jemeńskiej Sanie z zabytkową dzielnicą Dubrownika czy Hawany? Postanowiliśmy spróbować. Z tysięcy pięknych starych miast wybraliśmy 15 naprawdę wyjątkowych. Które z nich uważacie za najpiękniejsze?

Dubrownik (Chorwacja)

Wysunięte w morze stare miasto w Dubrowniku niemal całe jest z jasnego kamienia - jasne są kościoły, klasztory, pałace i przykryte czerwonymi dachami kamieniczki. Opasany pierścieniem średniowiecznych murów warownych Dubrownik ma imponującą historię. Większość dubrownickich zabytków powstała w okresie od XV do XVII wieku, zwanego złotym wiekiem w rozwoju Dubrownika. Wyłączona z ruchu samochodowego zabytkowa dzielnica jest w sumie niezbyt duża, ale można po niej wędrować godzinami, zwiedzając liczne zabytki, spacerując wąskimi uliczkami, zaglądając do knajpek, a przede wszystkim - gubiąc się w urokliwych zaułkach.

Sana (Jemen)

Stolica Jemenu wygląda jak pokryte lukrem miasto z bajki. Stare miasto w Sanie naprawdę jest wiekowe - ludzie mieszkają tu od 2500 lat. Otoczone starymi glinianymi murami o wysokości od 6 do 9 metrów, skrywa 106 meczetów, 12 łaźni i 6,5 tys. domów pochodzących sprzed XI w. Domy w Sanie są wielopiętrowe, wybudowane z brązowej cegły, z białymi ażurowymi zdobieniami i podobno każdy z nich jest inny. Nawet okna, zdobione gipsem, różnią się kształtem i ornamentyką. Niektóre z nich są wypełnione nie szkłem, lecz alabastrem. Na parterach domów znajdują się sklepy i warsztaty, na piętrach pomieszczenia mieszkalne, zaś na samej górze - mafradże, czyli pokoje wypoczynkowe z widokiem na miasto oraz otwarte tarasy.

Jerozolima (Izrael)

Stare miasto w Jerozolimie jest niezwykłe z kilku powodów. Przede wszystkim, to jedno z najważniejszych miejsc religijnych na świecie, ważne dla chrześcijan, wyznawców judaizmu i islamu. Tu każdy kamień kojarzy się z wydarzeniami biblijnymi. Stara Jerozolima to plątanina wąskich, częściowo zadaszonych uliczek, krzyki sprzedawców, pątnicy, duchowni wielu wyznań i gwar tysięcy języków. W środku tego tygla znajduje się najświętsze miejsce chrześcijaństwa, czyli Bazylika Grobu Pańskiego, ważna dla muzułmanów Kopuła na Skale oraz Ściana Płaczu, do której od wieków pielgrzymują żydzi. Jerozolima, otoczona murami z siedmioma bramami, dzieli się na 4 dzielnice: muzułmańską, chrześcijańską, żydowską i ormiańską, a najpiękniejszy widok na całą starą Jerozolimę rozciąga się z Góry Oliwnej.

Praga (Czechy)

Praskie stare miasto to labirynt wąskich uliczek, przy których pełno jest niewielkich sklepików oraz knajpek ukrytych w podziemiach średniowiecznych kamienic. Znajdziemy tu nagromadzenie zabytków o bogatej historii. Centrum zajmuje malowniczy Rynek Staromiejski z czternastowiecznym ratuszem, na którym znajduje się średniowieczny zegar Orloj z ruchomymi figurkami apostołów i kostuchy. Turyści najczęściej zaczynają zwiedzanie Pragi przy Bramie Prochowej, która stanowi też punkt widokowy.

Dżajpur (Indie)

Dżajpur, czyli różowe miasto, nazwane tak od koloru piaskowca, z którego zbudowane są budynki, słynie z pięknej i regularnie zabudowanej zabytkowej dzielnicy, co w znanych z chaosu Indiach jest ewenementem. Ulice starego Dżajpuru układają się w regularną kratę. Jednak i tu nie udało się uniknąć właściwych dla Indii kontrastów i przepiękne zabytki Dżajpuru sąsiadują z nędzą oraz stertami śmieci. Najpiękniejszym zabytkiem w Dżajpurze jest Pałac Wiatrów przypominający plaster miodu - składający się z małych okienek w wykuszach, przez które damy, niezauważone z zewnątrz, mogły obserwować życie miasta.

Yazd (Iran)

Yazd to jedno z najstarszych miast na świecie, cieszące się przy tym zasłużoną opinią wyjątkowo pięknego. Stary Yazd w całości zbudowany jest z jasnobrązowych cegieł. W labiryncie uliczek można się pogubić, a wrażenie robi to, że mają one 2 tysiące lat. Błądząc po uliczkach Yazdu można zaglądać do domów i na ich wewnętrzne dziedzińce, a przy odrobinie szczęścia trafić na jakiś dach, z którego będzie można podziwiać miasto. Łatwo się tu zgubić, dlatego przewodniki zalecają zwiedzanie Yazdu z zapasem czasowym.

Edynburg (Wielka Brytania)

Stare miasto w Edynburgu, całe wybudowane z ciemnego kamienia, prezentuje się mrocznie i tajemniczo. W tym pięknym średniowiecznym mieście, stolicy Szkocji, jest tak dużo zabytków, że nazywane jest ono Atenami Północy. Większość edynburskich zabytków, w tym zamek i katedra, znajduje się na starym mieście. Stara część Edynburga rozciąga się wzdłuż traktu łączącego edynburski zamek z pałacem Holyrood, zwanego Królewską Milą. Jest to ulica składająca się czterech odcinków, z  których każdy ma inny charakter. Edynburg można zwiedzać godzinami, a turyści są zgodni co do jednego ? to miasto ma duszę.

Quito (Ekwador)

Stolica Ekwadoru leży na wysokości ponad 2700 m n.p.m., dlatego osoby wrażliwe na wysokość zwiedzanie Quito mogą okupić bólem głowy. Ale piękną kolonialną dzielnicę starego Quito na pewno warto zobaczyć. W Quito jest wiele klasztorów i kościołów, tu znajduje się La Compaña de Jesusze - ponoć najpiękniejszy kościół Ameryki Łacińskiej (ze złotymi ołtarzami). Niedawno odnowione kamienice starej części Quito są wielobarwne, a po ulicach krąży kolorowy tłum. Przestrzeń Quito jest przyjazna dla turystów i harmonijnie zagospodarowana. Stare miasto ciekawie prezentuje się też z góry, ze wzgórza El Panecillo.

Dżenne (Mali)

Dzielnica z gliny? Czemu nie, jeśli właśnie glina jest popularnym budulcem. Wpisane na listęUNESCO stare miasto w afrykańskim mieście Dżenne leży w rozlewisku Nigru i ma charakterystyczną zabudowę z suszonej cegły. Dominującą budowlą w Dżenne jest Wielki Meczet, największa gliniana sakralna budowla świata. W mieście zachowało się też 200 tradycyjnych domów. Domy stoją na wzniesieniach, na specjalnych konstrukcjach z mułu rzecznego, chroniących je przed zalaniem podczas powodzi.

Lizbona (Portugalia)

Lizbona jest pięknie położona nad Tagiem, na wzniesieniach, a różne poziomy miasta połączone są przez windy - elevatores. Stara część Lizbony to wąskie uliczki, wysokie eleganckie kamienice, liczne zabytki i dźwięki fado dobiegające z kawiarni. Po starym mieście można przemieszczać się nie tylko windą, popularnym środkiem transportu jest żółty tramwaj w stylu retro, pnący się wąskimi uliczkami dzielnicy Alfama. W lizbońską dzielnicę starego miasta warto też zagłębić się pieszo. Można wtedy wejść w zaułki, gdzie niewielkie domki poprzyklejane są do siebie, a z okien powiewa pranie. Do spacerów po Lizbonie zachęcają też kręte uliczki dzielnicy Bairro Alto, ale tutaj łatwo się zgubić. Lizbona to też miasto klimatycznych lokali, jest więc gdzie odpocząć po wędrówkach po malowniczym starym mieście.

Pingyao (Chiny)

Leżące na północy Chin, w prowincji Shanxi, Pingayo to jedno z lepiej zachowanych chińskich miast, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pingyao ma 2700 lat, ale obecna zabudowa pochodzi z XIV stulecia. Mówi się, że w Pingayo są trzy wartościowe rzeczy do zobaczenia: sześciokilometrowe stare mury miejskie, klasztor Zhenguo i klasztor Shuanglin. Miasto zachowało dawny charakter, ulice, sklepy i budynki mieszkalne wyglądają niemal tak, jak przed wiekami. Znajdziemy tu mnóstwo urokliwych zakątków i romantycznych miejsc oraz klimatycznych hotelików i pensjonatów. Wadą Pingyao są natomiast prawdziwe tłumy turystów, którzy docenili jego urok. Wygodnie zwiedza się Pingyao na rowerze.

Lamu (Kenia)

Lamu to największe miasto na kenijskiej wyspie Lamu położonej na Oceanie Indyjskim. Stare miasto Lamu, o bogatej i tragicznej historii (tu handlowano niewolnikami), otoczone jest murem, wewnątrz którego znajduje się dwupiętrowy fort, oszałamiająco kolorowy targ oraz liczne zabytkowe kamienne budynki w stylu suahili, z ozdobnymi drewnianymi, bogato rzeźbionymi drzwiami oraz wewnętrznymi dziedzińcami i werandami. W mieście widać wpływy kulturowe Europy, krajów arabskich i Indii, ale mieszkańcom udało się wypracować własny, charakterystyczny styl. Warto zobaczyć muzea prezentujące miejscowe wyroby z drewna. Na krętych, wąziutkich uliczkach Lamu panuje nieustanny ruch, spacerują ludzie, osły dźwigają ładunki, a z meczetów dobiega zawodzenie muezinów.

Hawana (Kuba)

Otoczona historycznym murem dzielnica Hawany La Habana Vieja pełna jest zabytków kolonialnych. Są tu też liczne stare budynki o ciekawej architekturze, kolonialne kościoły, muzea, stylowe knajpki i nocne kluby. Dzielnica, choć niewątpliwie piękna, jest jednak bardzo zaniedbana, wiele domów straszy odrapanymi ścianami, a stan chodników pozostawia wiele do życzenia. Pięknie odnowione rezydencje sąsiadują z biednymi kamienicami powodując, że pierwsze wrażenie w zetknięciu z Hawaną to często szok. Na uliczkach starej Hawany można spotkać artystów, a także zobaczyć stare samochody. Czas zatrzymał się tu kilkadziesiąt lat temu.

Fez (Maroko)

Gęstwina uliczek i zaułków, mnóstwo placyków, a wszystkie do siebie podobne. Fez jest gwarny, ruchliwy, intensywny, pachnący przyprawami i kolorowy, do tego stopnia, że trudno w nim odnaleźć zabytki. Podobno uliczek w Fezie jest prawie 9,5 tysiąca. Fez może poszczycić się też posiadaniem największej w świecie arabskim medyny. W mieście czuje się klimat orientu i atmosferę dawnych czasów. Zwiedzanie zabytków Fezu najlepiej rozłożyć na kilka dni, uwzględniając też zapas czasowy, bo na pewno pogubimy się w jego wąskich uliczkach. Jednym z ciekawszych zabytków Fezu jest ogromny meczet Al-Karawijin, zdolny pomieścić 20 tys. osób.

Valparaíso (Chile)

W kolorowym mieście na zboczach gór przetrwało niewiele budynków, o których można powiedzieć, że są stare, gdyż liczne trzęsienia ziemi regularnie niszczyły Valparaiso. Mimo tego tutejsze zabytkowe dzielnice trafiły na listę dziedzictwa UNESCO. To, co w starym mieście Valparaiso najbardziej charakterystyczne, to strome położenie na stokach wzgórz. W plątaninie uliczek biegnących to z góry, to pod górę, łatwo się pogubić. Valparaiso jest też niezwykle kolorowe. Nie dość, że wiele budynków pomalowanych jest na intensywne barwy, to jeszcze wszędzie widać twórczość artystyczną miejscowych malarzy. Valparaiso można zwiedzać korzystając z naziemnej kolejki linowej.